Trainen bij zomerse temperaturen
Geplaatst op
Nu de temperatuur vandaag kan oplopen tot richting de 26oC is het tijd voor de achtergrondinformatie van trainen bij deze temperatuur. Om te begrijpen wat wel en niet kan, is het goed om even stil te staan bij de regulatie van onze lichaamstemperatuur. Dit doet je lichaam om stabiel te blijven.
Graag constant op 37oC
Iedereen weet, dat onze lichaamstemperatuur zo constant mogelijk rond de 37oC wordt gehouden. Ons lichaam is zowel in rust, als tijdens inspanning continu bezig om warmte op te nemen en af te geven.
Opname van warmte en afgifte wordt bepaald door 4 mechanismen:
1. Radiatie, warmte-uitwisseling door straling (denk b.v. aan een straal kachel).
2. Conductie, dit is wisseling van warmte door directe transfer met, of door een vloeistof, vaste stof of gas, dit gebeurt van molecuul op molecuul. De effectiviteit van conductie hangt af van het verschil in temperatuur tussen huid en omringende omgeving. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het zwemmen in koud of juist warm water.
3. Convectie, dit is de verplaatsing van warme lucht. Vooral in het huidige voorjaar hebben we kennis mogen maken met warmteverlies door convectie. Door de kille, koude wind werd het laagje warme lucht om ons lichaam steeds afgevoerd en verplaatst door koude lucht.
4. Evaporatie of zweten. Dit is tijdens fysieke inspanning veruit het belangrijkste systeem (met uitzondering van zwemmen).
Hoeveel warmte produceren we?
Tijdens rust en inspanning wordt van de totale hoeveelheid energie die we produceren, 75% afgegeven als warmte. Dit betekent, dat hoe harder je loopt, des te meer warmte je produceert. Die warmte zou ervoor zorgen, dat de lichaamstemperatuur binnen de kortst mogelijke keren ver boven die 37oC uit stijgt. Gelukkig zijn er een aantal mechanismen, die er voor zorgen, dat de overtollige warmte wordt afgevoerd.
Zo verlies je warmte tijdens het sporten
De warmte, die de werkende spieren produceren, wordt door convectie over het hele lichaam verspreid. De mate van verdamping van het zweet (en daarmee de mate van koeling) is afhankelijk van het oppervlak waarover dat gebeurt, de uitwisseling van de warme lucht rond het lichaam met koudere lucht, de waterdampspanning in de lucht. We weten allemaal, dat we grote moeite hebben met zweten en dus afvoer van lichaamswarmte als de relatieve vochtigheid in de lucht hoog is.
Na half uur evenwicht
De verhoging van de zweetproductie begint al enige seconden na het begin van de training. Na ± 25-30 minuten wordt een evenwicht bereikt, dat gerelateerd is aan de arbeidsintensiteit. De vraag dringt zich op, wat er in het lichaam gebeurt om dit mogelijk te maken.
Aanpassingen tijdens hitte belasting
Er zijn twee belangrijke circulatoire aanpassingen nodig tijdens het lopen in het algemeen en in onder hoge omgevingstemperatuur in het bijzonder. In de eerste plaats moet de bloedcirculatie aangepast worden. De werkende spier krijgt meer bloed, de bloedvaten in dat gebied moeten verwijden. Aan de andere kant moet de huid meer bloed krijgen. Dit kan tijdens temperaturen boven de 25oC en weinig wind, zelfs oplopen tot 15-25% van het hartminuut volume. Maar, dit is niet alleen verlies van energie: Op deze manier wordt ook middels radiatie warmte aan de omgeving afgegeven.
Een ander belangrijk mechanisme tijdens hitte belasting gebeurt in ons hormoonsysteem. Dit probeert als het ware het verlies aan vocht binnen de perken te houden. Het hormoon, dat dit doet is het Anti-Diuretisch Hormoon (ADH). Het zorgt er voor, dat minder urine wordt geproduceerd. Hierdoor wordt de mate van dehydratie verminderd. Tenslotte wordt er al na een paar dagen trainen in de warmte meer aldosteron geproduceerd. Dit hormoon zorgt ervoor, dat er minder natrium in zweet en urine verloren gaat.
Wanneer het een dagje tropisch is, kun je je training nog wel overslaan. Dat gaat nu niet meer. Bij lopen onder deze omstandigheden is het fenomeen vocht essentieel.
Zo lekker mogelijk zweten
Hoe kun je nu zo lekker mogelijk zweten? Allereerst door kleding te dragen die vocht van je lijf afvoert. Gelukkig is de tijd dat mensen standaard in katoenen shirts sporten voorbij, maar toch zie je het nog geregeld. Doe dat niet, maar koop een goed (hardloop)shirt. Zo blijft het lijf tenminste nog een beetje droog.
Overkoken
Vermijd verder sporten in de volle zon. Daarmee loop je een serieus risico op ‘overkoken’. En nee, dat is niet gezond. Sommige mensen geloven dat ze door rennen in de bloedhitte extra gewicht verliezen, maar dat is voornamelijk water. Sommige zweetklieren ‘blokkeren’ zelfs als je lijf te heet wordt. Je loopt een grotere kans dat je onwel wordt en juist voortijdig moet stoppen. Ga bij voorkeur ’s avonds na achten of juist ’s ochtends vroeg sporten. Vooral in de morgen is het nog heerlijk koel en rustig.
Smeer je wel in
Sport je nu toch in de zon, zoek dan de schaduw op en smeer je wel in. Tijdens het sporten gaat de zon extra tekeer op je huid. Sommige lopers stellen dat ze met zonnebrand op niet lekker zweten. Hoewel dat zo kan voelen, is dat nog nooit wetenschappelijk bewezen.
Drinken
Als er één ding essentieel is als je vandaag je hardloopschoenen aantrekt, dan is het dat je voldoende drinkt. Want je verliest vocht in recordtempo en dat moet je blijven aanvullen. Hoeveel vocht je precies kwijtraakt verschilt per loper, maar dat het meer is dan normaal moge duidelijk zijn.
Effe erin klokken
Drink voor, tijdens en na je training. Normaliter is een sportdrankje bij korte trainingen (grofweg korter dan 10 kilometer) niet heel nodig, maar nu kunnen isotonen helpen bij het aanvullen van je zouten en mineralen. In dit artikel wordt geadviseerd om niet te kleine slokken te nemen. Grote slokken worden makkelijker opgenomen.
Hou de uren na het sporten goed in de gaten of je niet uitgedroogd bent. Dat kun je checken door te kijken naar je urine. Geen of heel gele urine duidt erop dat je maar weinig vocht in je lijf hebt. Aanvullen dus!
Koelen vooraf
Bestaat er een lekkerder gevoel dat na zo’n zomertraining in het zwembad te duiken of onder de koude douche te stappen? Inderdaad, en daarbij komt dat het ook nog eens goed is om je lijf af te koelen. Het is wel verstandig om even uit te zweten, want anders ben je vijf minuten na het douchen alweer doorweekt van het zweet.
Ook kan het slim zijn om voordat je gaat rennen een duik te nemen. Zo kun je het lichaam ‘precoolen’ en bereikt je lijf minder snel een kritische tempratuur. Dat kun je ook doen door drie kwartier voor je training een slushpuppie (een ijsdrank) te nuttigen. Dan krijg je meteen wat vocht binnen en je houdt de ingewanden lekker koel. En het is nog lekker ook. Zo heeft lopen in de hitte ook zijn voordelen.
Bron: Prorun.nl